Ontdek de essentiële stappen om nieuwe gewoonten te vormen en deze te behouden

In de soms toch wel complexheid van het leven, streven velen naar positieve veranderingen en groei. Maar hoe zorgen we ervoor dat deze veranderingen blijvend zijn? Het antwoord ligt in de juiste borging. Het proces van het stevig verankeren van nieuwe gewoonten en gedragingen in ons leven. In dit artikel onderzoeken we de essentie van borging en de uitdagingen die gepaard gaan met het behoud van gedragsverandering. Door de principes van borging te begrijpen en effectieve strategieën toe te passen, kunnen we de sleutel vinden tot duurzame verandering en persoonlijke groei.   

Borgen betekent vasthouden aan wat we kennen: onze gewoontes, rituelen en patronen. Ze zijn zo ingesleten dat we ze vaak automatisch uitvoeren, zonder erbij na te denken. Maar als we nieuwe gewoonten willen verankeren, moeten we onszelf oud gedrag afleren en nieuwe gewoonten aanleren. Dat is echter geen gemakkelijke opgave. Het doorbreken van diepgewortelde gewoontes vergt bewuste inspanning en discipline. Het gaat niet alleen om het aanleren van nieuwe gedragingen. Maar ook om het doorbreken van automatische reacties die we hebben ontwikkeld door jarenlange herhaling. Dit proces van verandering kan uitdagingen en weerstand met zich meebrengen, omdat ons brein de neiging heeft terug te vallen in vertrouwde patronen. Het vereist doorzettingsvermogen, zelfbewustzijn en de bereidheid om comfortabele maar ineffectieve gewoontes los te laten ten gunste van nieuwe en constructieve alternatieven.

Als je borgen vergelijkt met traplopen. Is het per stap weer je evenwicht vinden om vanuit die stabiele situatie naar een volgende stap te gaan.

Het gaat hier niet om een Quick fix. Het aan de ene kant vasthouden aan gewoontes, routines en patronen en het aan de andere kant aanleren van een nieuwe versie van gewoontes, routines en patronen. Het heeft te maken met onze hersenen en de diepgewortelde patronen die we in de loop van ons leven hebben ontwikkeld. Een belangrijk aspect van dit probleem is de rol van het limbisch systeem, dat verantwoordelijk is voor emoties, motivatie en gewoontevorming. Oude gewoontes worden vaak gestuurd door beloningspaden in de hersenen, die geactiveerd worden door bepaalde cues of triggers. Deze triggers variëren van externe prikkels zoals omgevingsfactoren tot interne prikkels zoals emoties of gedachten. Telkens wanneer we een oude gewoonte uitvoeren, worden deze beloningspaden versterkt, waardoor de gewoonte steeds moeilijker te doorbreken wordt.

Daarnaast speelt het concept van cognitieve dissonantie een rol. Wanneer we een nieuwe gewoonte proberen aan te leren die in strijd is met onze bestaande overtuigingen of zelfbeeld, ervaren we vaak innerlijke spanning. Dit kan leiden tot weerstand tegen verandering en de neiging om terug te vallen in oude patronen, zelfs als we weten dat ze niet gunstig zijn.

 

Een extra factor is de sociale omgeving. De omgevingsfactoren zoals bijvoorbeeld sociale normen en sociale druk. Onze omgeving heeft een sterke invloed op ons gedrag en kan zowel ondersteunend als belemmerend zijn bij het borgen van nieuwe gewoontes. Sociale normen en verwachtingen kunnen ervoor zorgen dat we vasthouden aan oude gewoontes, zelfs als we weten dat ze schadelijk zijn. Daarom is het vasthouden aan oude gewoontes en het borgen van nieuwe gedragingen een complex proces dat diepgeworteld is in de werking van onze hersenen, onze overtuigingen en onze sociale omgeving. Het vereist een diepgaand begrip van deze factoren en een doelgerichte aanpak om effectieve verandering te bewerkstelligen. Kortom alleen maar een veranderplan en goede voornemens gaan het niet voor je oplossen.

 

Dit is de reden dat wij borgen niet als het sluitstuk van een verandering zien. Integendeel, vaak is het de start van het doen, het uitvoeren van de verandering. In de blokken eerder in het proces hebben we gekeken naar wat de nieuwe positie wordt. Waar komen we vandaan? Dus wat wordt de route? We hebben adviezen gegeven over het waarom en het hoe van de verandering die moet plaatsvinden. Er is gekeken naar budgetten en resources, en er ligt een gedetailleerde planning klaar. Maar nu begint het echte werk: het daadwerkelijk in actie komen.

Het borgen van verandering vereist een actieve betrokkenheid en doorzettingsvermogen op alle niveaus van de organisatie of individu. Het gaat niet alleen om het vastleggen van nieuwe procedures of richtlijnen, maar om het cultiveren van een nieuwe mindset en gedragspatronen die de verandering ondersteunen en versterken. Dit betekent dat we actief moeten werken aan het verankeren van de verandering in de dagelijkse praktijk, door middel van continue training, monitoring en feedbackmechanismen.

 

Wij zien borgen niet als het sluitstuk van een verandering. Integendeel, het is de start van het doen, het uitvoeren van de verandering.

 

Hoe ziet dat er in de praktijk uit?

Wanneer wij een veranderproces en uiteindelijk de eindsituatie moeten borgen doorlopen wij met het team de verschillende stappen. Omdat de sociale omgeving een hele belangrijke factor is, is dat het eerste dat wij aanpakken. Op het moment dat daar een juiste voedingsbodem is voor de nieuwe situatie, ligt er een solide basis. Dat lijkt eenvoudig, maar in een organisatie spelen er altijd meer belangen en deze kunnen een sociale hindernis blijven.

Vaak moet dus ook de hele situatie wijzigen. Een ondersteunende omgeving omvat zowel fysieke als sociale aspecten die je helpen je doelen te bereiken en je nieuwe gewoonten aan te leren en te behouden. Door bewust te zijn van de invloed van je omgeving en actief stappen te ondernemen om een ondersteunende omgeving te creëren, vergroot je de kans op succes bij het behouden van je nieuwe patronen op de lange termijn.

We introduceren nieuwe routines en patronen om de oude gewoontes te vervangen. We hebben als mensen een natuurlijke behoefte aan gewoontes, routines en patronen. Daarom moeten we als we van die oude gewoontes af willen, deze vervangen door nieuwe. Deze moeten aangeleerd worden en – het woord zegt het al – een gewoonte worden. Consistent de nieuwe zaken blijven doen, zet hen om in een vaste gewoonte. Tijd en volhouden zijn hier de kernwoorden. Daarnaast brengen we de nieuwe routines, stapsgewijs, in het dagelijkse schema.

We beginnen met kleine, haalbare stappen en bouwen deze geleidelijk uit naar meer complexere routines. Dit helpt om overweldiging te voorkomen en vergroot de kans op succes. Ook zijn (nieuwe) rituelen en symbolische handelingen een krachtig middel om de nieuwe gewoontes te verankeren. Dit zijn bijvoorbeeld dagelijkse visualisaties of kleine beloningen. Door bewust te werken aan het introduceren van nieuwe routines en patronen. Hierdoor creëer je een stevige basis voor het behoud van je gedragsverandering op lange termijn. Met consistentie, toewijding en ondersteuning kun je nieuwe gewoontes succesvol integreren in je leven en de gewenste resultaten bereiken.

Wij kunnen als externen objectief reflecteren en feedback geven.Natuurlijk doen teamleden dat onderling ook, maar een onafhankelijke en toch betrokken buitenstaander maakt het beeld van de voortgang compleet. Bij het behalen van mijlpalen is het belangrijk om deze te vieren, met het team, maar zeker ook met de omgeving. Het is de invloedrijke omgeving die je ook deelgenoot moet maken van het succes. Het doen, het daadwerkelijk uitvoeren van de verandering, is een proces van constante aanpassing en verbetering. Wij hebben daar het achtste (bijsturen) en het negende blok (borgen) aan gewijd.

Het vereist flexibiliteit, openheid voor feedback en het vermogen om te leren van zowel successen als mislukkingen. Door actief betrokken te blijven bij het proces van bijsturen en borgen kunnen we ervoor zorgen dat de verandering niet alleen wordt geïmplementeerd. Maar ook wordt verankerd in de kern van de organisatie. Door actief te investeren in continue training, monitoring en feedbackmechanismen kunnen we de verandering verankeren in de dagelijkse praktijk. Zo zorgen wij ervoor dat deze duurzaam is op lange termijn. Dit creëert een cultuur van aanhoudende verbetering en innovatie. Hierin zien we verandering niet als een eenmalige gebeurtenis, maar als een voortdurende evolutie. Die de organisatie of het individu blijft stimuleren en vooruithelpen.

Zoekt jouw team nog steun bij het bijsturen en borgen van nieuwe gewoontes, routines en patronen? Laten we eens kijken hoe wij jullie kunnen helpen.

Naast onze eigen ervaringen hebben wij nog een extra troef, en dat is Roos. Zij is onze “canine-consultant”, met haar hebben wij “Animal Assisted Interventions” (AAI’s), wij noemen dit “Vachtkracht”. Zij laat je ervaren wat routines en gewoontes met je doen. En ook hoe je nieuwe routines je eigen kunt maken.

Fijne dag en graag tot snel,

Edwin